ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಕಥಾನಕದ ಪುಣ್ಯಸ್ಥಳ ಕುಂದಾಪುರದ ಮಾಸ್ತಿಕಟ್ಟೆ

ನಮ್ಮ ಕರಾವಳಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮಾಸ್ತಿಕಲ್ಲುಗಳಿಗೂ ವೀರತ್ವ, ತ್ಯಾಗ, ಬಲಿದಾನಗಳ ಪರಮಶ್ರೇಷ್ಠ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಕಥನಗಳಿವೆ ಬಹುತೇಕ ಮಾಸ್ತಿಕಲ್ಲುಗಳು ದೈವಗಳಾಗಿ, ದೇವಿಯರಾಗಿ ಗುಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಆರಾಧನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮಾಸ್ತಿಕಲ್ಲು ಎನ್ನುವುದು ಮಹಾಸತಿ ಕಲ್ಲು ಎನ್ನುವುದರ ರೂಪಾಂತರ ಗಂಡನನ್ನೇ ನಂಬಿ ಅವನಿಗಾಗಿ ಬದುಕನ್ನು ಮುಡುಪಾಗಿಡುವ, ಊರಿನ ಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮ ಬದುಕನ್ನೇ ಬಲಿಕೊಡುವ, ಸದ್ಗುಣಶೀಲೆ, ತ್ಯಾಗಮಯಿ, ಸಾಹಸವಂತೆ ಹೆಂಡತಿಯೇ ಮಹಾಸತಿ ಇಂತವರ ನೆನಪನ್ನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಅಮರವಾಗಿಸುವ ಸ್ಮಾರಕ ರೂಪದ ಕಲ್ಲು ಮಾಸ್ತಿಕಲ್ಲು. ಕುಂದಾಪುರ ಹೃದಯಭಾಗದ ಮಾಸ್ತಿಕಟ್ಟೆ ಇಂತಹ ವೀರವನಿತೆಯ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಕಥನಗಳು ಮೈದಾಳಿ ನಿಂತ ದಿವ್ಯ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯವಾಗಿ ಕುಂದಾಪುರದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅಜರಾಮರವಾಗಿದೆ.

ಅಶ್ವತ ವೃಕ್ಷದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆನಿಂತಿರುವ ಮಾಸ್ತಿಯಮ್ಮನ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯ ಬಹಳ ಕಾರಣಿಕ ಸ್ಥಳವಾಗಿದ್ದು, ಇದಕ್ಕೆ ಶತಶತಮಾನಗಳ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ ಚರಿತ್ರೆಯ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕುಂದಾಪುರ ಪ್ರಾಂತ್ಯವನ್ನು ಇಕ್ಕೇರಿ, ಕೆಳದಿ ಅರಸರು, ಹೊಸಂಗಡಿಯ ಹೊನ್ನೆಕಂಬಳಿ ಅರಸರು ಆಳುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಸಮುದ್ರ ಮಾರ್ಗದಿಂದ ದಂಡೆತ್ತಿ ಬರುವ ಶತ್ರುಗಳ ಮೇಲೆ ಕಣ್ಣಿಡಲು ಪಂಚಗಂಗಾವಳಿ ನದಿಯ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸೇನಾನೆಲೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದರು. ಸಮುದ್ರತೀರದ ಸಂಪೂರ್ಣ ನೋಟ ಲಭಿಸಲು ಅರಸರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕುಂದಾಪುರದ ಪಡುಭಾಗದ ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸೇನೆಯ ಒಂಬತ್ತು ದಂಡಿಗೆಗಳನ್ನು ಅಂದರೆ ಸೇನಾ ಬೆಟಾಲಿಯನ್ ಗಳನ್ನು ನೆಲೆಗೊಳಿಸಿದ್ದರು. 18 ನೇ ಶತಮಾನದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮರಾಠರು ಶೃಂಗೇರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಕೊಲ್ಲೂರು ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ಅಪಾರ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ದೋಚಿದ್ದರು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕುಂದಾಪುರ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಒಂಬತ್ತು ದಂಡಿಗೆಗಳ ಸೈನಿಕರು ಮರಾಠ ವಿರುದ್ಧ ವೀರಾವೇಶದಿಂದ ಹೋರಾಡಿ ಅವರನ್ನು ಹೊಡೆದೋಡಿಸಿದರು. ಈ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಕುಂದಾಪುರ ಒಂಬತ್ತು ದಂಡಿಗೆಗಳ ಸೇನಾ ನೆಲೆಯ ಸೈನಿಕನೊಬ್ಬ ವೀರಮರಣವೊಪ್ಪುತ್ತಾನೆ. ಆತನ ಶವದ ಸಂಸ್ಕಾರವನ್ನು ಸೇನಾನೆಲೆಯ ಪೂರ್ವದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಯಿತು.

ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆತನ ಪತ್ನಿ ಗಂಡನ ಚಿತೆಯನ್ನೇರಿ ಪ್ರಾಣಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದಳು ಪತಿಯ ಅಗಲಿಕೆಯ ನೋವಿನಿಂದ ಅಂದಿನ ಕಾಲದ ಸತಿಸಹಗಮನ ಪದ್ಧತಿಯಂತೆ ವೀರಯೋಧನ ಪತ್ನಿ ಗಂಡನ ಚಿತೆಯನ್ನೇರಿ ಪ್ರಾಣಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ ಆಕೆ ಬಲಿದಾನಗೈದ ಸ್ಥಳ ಇಂದಿನ ಮಾಸ್ತಿಯಮ್ಮನ ಗುಡಿ ಇರುವ ಮಾಸ್ತಿಕಟ್ಟೆ ಪತಿಯ ಮೇಲಿನ ಅಪಾರವಾದ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಮನೆತನದ ಗೌರವ, ರಾಜ್ಯಾಭಿಮಾನದಿಂದ ಆತ್ಮಾರ್ಪಣೆಗೈದ ಈ ಮಹಾಸತಿಯ ನೆನಪನ್ನು ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಅಜರಾಮರಗೊಳಿಸಲು, ರಾಜಾಜ್ಞೆಯಂತೆ ಅಂತ್ಯಸಂಸ್ಕಾರ ನಡೆದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮಹಾಸತಿ ಕಲ್ಲನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.